Sanskrit Score Booster MCQ For CTET: केंद्रीय शिक्षक पात्रता परीक्षा 2022 का समय अब बेहद नजदीक आ चुका है। परीक्षा का आयोजन दिसंबर से जनवरी माह के बीच में किया जाएगा। जिसमें देशभर से लाखों की संख्या में अभ्यर्थी शामिल होंगे, अगर आप इस परीक्षा में शामिल होने वाले हैं। इस आर्टिकल में हम आपके लिए संस्कृत पेडागोजी के कुछ ऐसे चुनिंदा प्रश्न लेकर आए हैं, जो कि परीक्षा की दृष्टिसे बेहद ही महत्वपूर्ण है।
परीक्षा की दृष्टि से महत्वपूर्ण है संस्कृत पेडागॉजी से जुड़े यह प्रश्न—Multiple Choice Questions on Sanskrit For CTET Exam 2022
1. लेखनार्थम् बालान अध्यापनसमये शिक्षकरूपेण भवता कि करिष्यते ?
(a) स्वविचारान् लेखितुं बालेभ्यः अवसरं दास्यति।
(b) आदी कण्ठस्थीकरणं कृत्वा अनन्तरम् एक परिच्छेद सुन्दरहस्ताक्षरै लेखितुं निर्देश दास्यति
(c) कृष्णफलकतः अक्षराणि उद्धर्तुं बालेभ्यः अवसर दास्यति।
(d) भाषाया: वर्णमाला लेखितुं बालेभ्यः निर्देश दास्यति।
Ans- a
2. छात्राणां कृते एकाम् अध्ययनाध्यापनसामग्री (teaching learning चिनोतुम् अधोगतेषु किं सर्वतो महत्त्वपूर्णम् ?
(a) सा सामग्री महार्घा न स्यात् ।
(b) सा सामग्री छात्रैः एव निर्मिता स्यात्
(c) सा सामग्री सन्दर्भानुकूलं भवेत् तस्याः च संघटितरूपेण उपयोगः क्रियेत |
(d) समीपस्थविपण्या तस्याः सामग्रय्याः उपलब्धिः भवेत् ।
Ans- c
3. द्वितीयकक्षायाः केचन छात्राः केषाञ्चन वर्णानाम् उच्चारणं कर्तुं काठिन्यम् अनुभवन्ति। तेषां काठिन्यनिवारणार्थं अधोगतमार्गेषु कः मार्गः सर्वतो प्रभावकारी भवेत् ?
(a) अन्यानुप्रासिशब्दानाम् लघुयुग्मकार्यकलापानाम् (minimal pair activity) उपयोगं कुर्यात् । एवं सा छात्रान् वर्णोच्चारणं कारयेत् शब्देषु तस्य वर्णस्य अभिज्ञानं च कारयेत्
(b) पाठस्य उच्चैः वाचनं कृत्वा विशिष्टवर्ण रेखाङ्गितं कृत्वा तद्विषये विवरणं दद्यात् ।
(c) छात्रैः पौनःपुन्येन अभ्यास कारयेत् येन तेषां काठिन्यस्य निवारण भविष्यति।
(d) शिक्षिका मनुष्यमुखस्य एकां प्रतिकृतिम् उपयुज्य तत्र विशिष्टवर्णस्य विशिष्टोच्चारणस्थानस्य प्रदर्शन कुर्यात
Ans- a
4. का सा पद्धतिः यस्यां व्याकरणनियमानामुपरि प्रधान्येन ध्यान दीयते अनन्तरं च तदाधारितानाम् उदाहरणानाम् उपरि ?
(a) निगमन-विधि: (deductive method)
(b) व्याकरणानुवाद-विधि (grammar and translation method)
(c) प्रत्यक्षविधि: (direct method)
(d) आगमन-विधि: (inductive method)
Ans- a
5. विद्यार्थिन: भाषायाः अधिग्रहणं कुर्वन्ति ———–
(a) भाषायाः संरचनायाः विश्लेषणं कृत्वा ।
(b) तस्या: भाषाया: साहित्यस्य अध्ययनं कृत्वा ।
(c) तस्याः भाषायाः प्रयोक्तृणां संस्कृतिविषये ज्ञात्वा ।
(d) साहजिकविनिमयात्मक वातावरणे भाषायाः व्यवहारे कृत्वा भाषायाः
Ans- d
6. सूक्ष्ममोटरकौशलस्य (fine motor skill) विकासस्य किम् उत्कृष्टम् उदाहरणम् अस्ति ?
(a) कूर्दनम् (hopping)
(b) लेखनम् (writing)
(c) पठनम्
(d) आरोहणम् (climbing)
Ans- b
7. शिक्षकेण पृष्ठेषु अधोलिखितप्रश्नेषु कः प्रश्नः कक्षायाः बहुभाषिकवादस्य प्रोत्साहनं कुर्यात् ?
(a) स्वभाषया शाकानां नामानि लिखत |
(b) किं भवतः पालितपशुः अस्ति?
(c) कि भवान् अक्षराणि लिखितवान् ?
(d) वायुफुल्लित (balloons) कियदृवं डयितुं शक्नुवन्ति ।
Ans- a
8. निम्नतरकक्षासु अन्त्यानुप्रासिकवितानामुपयोगः क्रियेत । यतः, ——–
(a) ताभि: विद्यार्थिन: अनुशासिताः तिठन्ति ।
(b) ताभि: लक्ष्यभाषायाः व्याकरणस्य अधिगमे सहायता भवति। ।
(c) ताभिः विद्यार्थिनः कठिनशब्दानां वर्णन कर्तुं वाक्यानि रचयितुं समर्थाः भवन्ति
(d) ताभि: विद्यार्थिन: लक्ष्यभाषा भाषितुम् अवसर
Ans- d
9. एका शिक्षिका कक्षायां श्रवणसम्बन्धिगतिविधिं कारयितुं निश्चयं कृतवती । सा चर्चारूपाणां गतिविधीनाम् योजनां करोति। कांचन गूढप्रश्नान् पृष्ट्वा छात्रान् श्रोतुं नियोजयति। तेषां रूचि चर्चा च वर्धयति । एताः प्रस्तुतयः सन्ति
(a) श्रवणसमयकगतिविधय: ( While listening activities)
(b) श्रवणपरगतिविधय: (Post-listening activities)
(c) श्रवणानन्तर गतिविधय: (Follow up of listening activities)
(d) श्रवणपूर्वगतिविधय: (pre-listening activities)
Ans- d
10. भाषाकक्षायां चित्राणां / विज्ञापनानां प्रयोगविषये अधोलिखितेषु का उक्ति न समीचीना ?
(a) एतेन बालेभ्यः स्वकीयाम् अभिव्यक्ति कर्तुं चित्राणाम् आधारेण लेखितुं च अवसरः
(b) एतेन बालः काल्पनिकजगति तथा च कक्षायां तेषां सर्जनस्य कृत स्थानं प्राप्यते।
(c) तेभ्यः श्रवणकौशलस्य विकासार्थम् अवसरः एतेन लभ्यते।
(d) एतेन चित्राणाम् अवलोकनार्थ बालेभ्यः अवसरः लभ्यते।
Ans- c
11. उद्गामिसाक्षरतास्तरे (emergent literacy stage) ———- अपि लेखनवर्गे स्वीक्रियते।
(a) शब्दानां लेखनम्
(b) वाक्यानां निर्माणम्
(c) चित्राङ्कनम्
(d) अक्षराणां निर्माणम्
Ans- c
12. विद्यार्थिनः भाषायाः व्यवहारस्य आकलनार्थ निम्नलिखितेषु किं सर्वाधिक महत्त्वपूर्णम् ?
(a) मूल्यनिर्धारक श्रेणी ( rating scale)
(b) पत्राधानम् (portfolio)
(c) वार्तालाप: (interaction)
(d) चिह्नाङ्कनसूची (check list)
Ans- b
13. बालस्य भाषाधिग्रहणे अधस्तनेषु कस्य भूमिका सर्वतो महत्त्वपूर्णा ?
(a) परिवारस्य
(b) विद्यालयस्य
(c) प्रसारमाध्यमस्य
(d) शिक्षकस्य
Ans- a
14. व्याकरणनियमानां कण्ठस्थीकरणम् ————- पद्धतेः केन्द्रम् अस्ति ।
(a) प्रत्यक्षपद्धतिः
(b) व्याकरणानुवादपद्धतिः
(c) साहजिकोपागमः
(d) संरचनात्मकोपागमः
Ans- b
15. भाषायाः अधिगमस्य कृते किं न महत्त्वपूर्णम् ?
(a) आत्मविश्वास:
(b) अधिगम प्रति प्रवृत्तिः
(c) अनुवादः
(d) प्रोत्साहनम्
Ans- c
Read More:-
CTET 2022 Math MCQ: हर बार पूछे जाते हैं ‘गणित पेडागोजी’ में लेवल के प्रश्न डालें एक नजर!
